Ποια είναι τα συχνότερα προβλήματα που συναντάμε στο στόμα;
Η τερηδόνα και η ουλίτιδα.
Πού οφείλονται η τερηδόνα και η ουλίτιδα; Ποια είναι η αιτία τους;
Η αιτία τους είναι κοινή και είναι η οδοντική μικροβιακή πλάκα.
Τι είναι ακριβώς η οδοντική πλάκα;
Ας πούμε ότι έχουμε βουρτσίσει τα δόντια μας και είναι πεντακάθαρα. Αμέσως, μέσα σε λίγα λεπτά, διάφορα συστατικά του σάλιου, όπως οι λιποπρωτεΐνεςκάθονται στην επιφάνεια των δοντιών και σχηματίζουν ένα στρώμα στο οποίο κολλάνε τα μικρόβια από την χλωρίδα που έχουμε φυσιολογικά στο στόμα.
Τα μικρόβια αυτά σε λίγες ώρες έχουν πολλαπλασιαστεί και σχηματίζουν μια λευκή πλάκα γύρω από τα δόντια, πάνω και κάτω από τα ούλα.
Είναι παθογόνα αυτά τα μικρόβια;
Είναι, διότι μέσα σε 24 ώρες έχουν οργανωθεί σε αποικίες και χρησιμοποιώντας ουσίες από την διατροφή μας παράγουν:
- Οξέα που προκαλούν την τερηδόνα
- Τοξίνες που προκαλούν την ουλίτιδα
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε την τερηδόνα και την ουλίτιδα;
Έχουμε ένα τρόπο κυρίως για την πρόληψη αυτών των νόσων και είναι η στοματική υγιεινή, δηλαδή ο σωστός και αποτελεσματικός καθαρισμός των δοντιών.
Δηλαδή πώς γίνεται ο καθαρισμός των δοντιών και πόσο συχνά;
Ο σωστός καθαρισμός των δοντιών περιλαμβάνει την απομάκρυνση της πλάκας από όλες τις επιφάνειες των δοντιών και οπωσδήποτε από τα μεσοδόντια διαστήματα.
Πρέπει να γίνεται μία φορά την ημέρα τουλάχιστον γιατί όπως είπαμε η μικροβιακή πλάκα χρειάζεται 24 ώρες για να δημιουργηθεί και να δράσει παθογόνα.
Πώς βουρτσίζουμε τα δόντια;
‘Tα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται με οδοντόβουρτσα και με κινήσεις περιστροφικές γύρω από τον επιμήκη άξονα της βούρτσας, 3 φορές κάθε 2 δόντια,σε κάθε γνάθο. Αρχίζουμε από την περιοχή ανάμεσα ούλα και δόντια και βουρτσίζουμε πρώτα όλα τα δόντια παρειακά και μετά γλωσσικά.
Η κίνηση γίνεται από τον καρπό, έτσι ώστε να εξασκείται αρκετή δύναμη για να καθαριστεί η πλάκα και οι τροφές. Εάν, αντί για περιστροφικές κινήσεις κάνουμε οριζόντιες, τότε η δύναμη που εξασκούμε είναι υπερβολικά μεγάλη, και προκαλούνταιτραυματισμοί – υφιζήσεις στα ούλα και βλάβες – αποτριβές στα δόντια. Μετά ακολουθεί οπωσδήποτε το μεσοδόντιο καθάρισμα.
Μπορούμε εμείς να τραυματίσουμε τα ούλα μας με λάθος βούρτσισμα με την οδοντόβουρτσα;
Μπορούμε να προκαλέσουμε βλάβη στα ούλα και να απογυμνώσουμε περιοχή της ρίζας του δοντιού, να προκαλέσουμε δηλαδή μία υφίζηση. Επίσης, με τις οριζόντιες κινήσεις, μπορούμε να καταστρέψουμε την αδαμαντίνη και να κάνουμε αποτριβές στους αυχένες των δοντιών, κοντά στα ούλα, με αποτέλεσμα να έχουμε πόνο και ευαισθησία στο κρύο, στο ζεστό και στο γλυκό.
Πώς γίνεται το μεσοδόντιο καθάρισμα;
Μπορεί να γίνει με τις μεσοδόντιες οδοντιατρικές οδοντογλυφίδες, τα μεσοδόντια βουρτσάκια και το οδοντικό νήμα. Τοποθετούμε την οδοντογλυφίδα στο μεσοδόντιο διάστημα και κάνουμε παλινδρομικές κινήσεις, δηλαδή μέσα έξω, καθαρίζοντας πρώτα την μία οδοντική επιφάνεια και μετά την άλλη.
Με τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιούνται και τα βουρτσάκια. Ο τρόπος που επιλέγουμε να καθαρίσουμε τα μεσοδόντια διαστήματα εξαρτάται από το μέγεθος των διαστημάτων. Πρέπει το μέσον που χρησιμοποιούμε, δηλαδή οι οδοντογλυφίδες ή τα βουρτσάκια, να γεμίζει όλο το μεσοδόντιο διάστημα.
Τα μεγάλα διαστήματα καθαρίζουν σωστά μόνο με μεγάλα μεσοδόντια βουρτσάκια, ενώ τα μικρά μπορούν να καθαριστούν με περισσότερα μέσα.
Τι είδους οδοντόβουρτσα πρέπει να χρησιμοποιούμε; Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα είναι καλύτερη;
Η οδοντόβουρτσα πρέπει να έχει μικρή κεφαλή με 9 σειρές τριχών και κάμψη στο στέλεχος πριν από την κεφαλή. Έτσι μπορεί να καθαρίζει 2 δόντια κάθε φορά , διότι το στόμα έχει σχήμα τόξου και μόνο 2 δόντια μπορούμε να στοχεύουμε και να καθαρίζουμε σωστά.
Η οδοντόβουρτσα πρέπει να είναι μέτριας σκληρότητας, διότι η μαλακή δεν καθαρίζει την πλάκα ενώ η σκληρή μπορεί να προκαλέσει βλάβες, δηλαδή υφίζηση στα ούλα και αποτριβές στα δόντια. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρική οδοντόβουρτσα κατά προτίμηση με δόνηση
Υπάρχουν άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην δημιουργία και την εξέλιξη της τερηδόνας και της ουλίτιδας;
Ναι. Η διατροφή και το φθόριο.
Καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία της τερηδόνας έχει η διατροφή. Τα μικρόβια της πλάκας τρέφονται από την ζάχαρη και το άμυλο των τροφών, το οποίο στο στόμα μας μετατρέπεται σε γλυκόζη από την αμυλάση του σάλιου.
Τα μικρόβια καταναλώνουν ζάχαρη και γλυκόζη και δημιουργούν τα οξέα που προκαλούν την τερηδόνα μέσα σε 15 λεπτά. Εάν καταναλώνει κανείς πολλές φορές την ημέρα, φαγητά ή σνακ με ζάχαρη και άμυλο τότε τα δόντια θα ‘κολυμπάνε’ στα οξέα και φυσικά καταστρέφονται. Όση καλή στοματική υγιεινή και να έχουμε, δεν θα είναι αρκετή για την πρόληψη της τερηδόνας.
Όμως έχουμε ένα ισχυρό όπλο για την θωράκιση των δοντιών κατά της τερηδόνας. Το φθόριο.
Ο μηχανισμός δράσης είναι ο εξής: Το φθόριο ενσωματώνεται στην επιφάνεια της αδαμαντίνης κάνοντας το δόντι πιο ανθεκτικό στα οξέα της τερηδόνας. Υπάρχουν πολλές μορφές φθορίου. Η απλούστερη μορφή περιέχεται κυρίως στις οδοντόκρεμες. Η περιεκτικότητα της οδοντόκρεμας σε φθόριο ποικίλλει. Για τα παιδιά από 2,5 μέχρι 6 ετών πρέπει να περιέχει 1000ppm φθορίου. Για τα παιδιά από 6 ετών και άνω καθώς και για τους ενήλικες πρέπει να περιέχει 1450ppm.
Άλλες μορφές φθορίου υπάρχουν στα υλικά που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι για φθορίωση καθώς και σε ειδικές οδοντόκρεμες και βερνίκια που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις πολυτερηδονισμού.
Ποιος είναι ο ρόλος των στοματικών διαλυμάτων;
Τα στοματικά διαλύματα δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την στοματική υγιεινή και δεν μπορούν να προσφέρουν πρόληψη από τερηδόνα ή ουλίτιδα. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες διαλυμάτων με φαρμακευτικές ουσίες για ορισμένες παθήσεις, όπως ελκονεκρωτική ουλίτιδα, μυκητίαση κλπ. Επίσης τα διαλύματα χλωρεξιδίνης, χρησιμοποιούνται για μερικές μέρες, μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, για την προστασία του χειρουργικού τραύματος από επιμόλυνση.
Video – Οδηγίες Σωστής Στοματικής Υγιεινής
